How do I pay my taxes?

Employers and other entities paying income to individuals (“tax agents”) are normally required to withhold taxes and pay them to the government on behalf of these individuals. As a result, individuals do not have to file annual tax returns, unless they have received income that is taxable and has not been declared by a tax agent.

Do I have to register to pay taxes?

As a general rule, you do not have to register with tax authorities and obtain a taxpayer ID. However, you may be required to register as an “individual entrepreneur” and obtain a taxpayer ID if you engage in “entrepreneurial activity,” i.e. independent and periodic sale of goods or services with the purpose of making a profit. If you are an individual entrepreneur you may qualify for one of the forms of simplified taxation for small and medium enterprises (e.g. turnover tax) that replace the regular income tax.

ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԸ

Կիրառվում են հետևյալ վճարները՝ պետական վճարներ (պետական տուրք,  բնօգտագործման վճար, սոցիալական վճար, ռադիոհաճախականության օգտագործման թույլտվության տրամադրման և օգտագործման վճար, հանրային ծառայությունների կարգավորման պարտադիր վճար, կենսաթոշակային վճար) և տեղական վճարներ (տեղական տուրք, տեղական վճար):

Պետք է նաև տեղյակ լինեք, որ պետական հարկերը և վճարներն ուղղվում են ՀՀ պետական բյուջե, իսկ տեղական հարկերը և վճարները՝ համայնքներին։

ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1. Հարկ վճարողն իրավունք ունի՝

• ծանոթանալ իր գործունեության ստուգումների ակտերին.
• հարկային տեսչություն ներկայացնել բացատրություններ հարկերի հաշվարկման ու վճարման և ստուգումների արդյունքների վերաբերյալ.
• օրենքով սահմանված կարգով գանգատարկել հարկային տեսչության պաշտոնատար անձանց գործողությունները.
• առանձին հարկատեսակի մասին օրենքով նախատեսված դեպքերում սահմանված կարգով դիմել հարկային արտոնություն ստանալու համար:

2. Վճարողը պարտավոր է՝

• ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով իրականացնել հաշվապահական հաշվառում (հարկային օրենսդրությամբ կամ ՀՀ կառավարության որոշումներով նախատեսված դեպքերում՝ նաև այլ հաշվառում և/կամ գրանցումներ), կազմել հաշվետվություններ՝ իր ֆինանսատնտեսական գործունեության վերաբերյալ.
• հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով հարկային օրենսդրությամբ այլ բան սահմանված չլինելու դեպքում ինքնուրույն հաշվարկել սահմանված հարկերի գումարները և իրականացնել դրանց վճարումը բյուջե։
   

ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏՈՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

1. Հարկային արտոնությունների տեսակները

ՀՀ-ում սահմանված են հարկային արտոնությունների հետևյալ տեսակները՝ հարկից ազատում, հարկման օբյեկտի նվազեցում, հարկման բազայի նվազեցում, հարկի դրույքաչափի նվազեցում, հարկի նվազեցում, հարկի վճարման ժամկետի հետաձգում և Հարկային օրենսգրքի դրույթները խախտելու համար հաշվարկված`  տույժերից և տուգանքներից ազատում, նվազեցում, վճարման ժամկետների հետաձգում:
 

2. Հարկային արտոնությունները կազմակերպությունների համար

• Ավելացված արժեքի հարկի վճարումը հետաձգվում է 3 տարի ժամկետով ՀՀ կառավարության որոշմամբ ընտրված կազմակերպությունների և անհատ ձեռնարկատերերի կողմից ներդրումային ծրագրերի շրջանակներում ապրանքների ներմուծման դեպքում:
• Ձեռագործ գորգերի արտադրությամբ զբաղվող շահութահարկ վճարողներն ազատվում են շահութահարկի վճարումից:
• ՀՀ կառավարության հավանությանն արժանացած գործարար ծրագիր իրականացնող բիզնեսները 2 տարվա ընթացքում շահութահարկի գումարից կարող են նվազեցնել իրենց կողմից վճարվող լրացուցիչ աշխատավարձերի գումարները, բայց ոչ ավելի, քան վճարվելիք շահութահարկի գումարի 30 տոկոսը՝ ըստ կառավարության որոշման:
• ՀՀ կառավարության հավանությանն արժանացած արտահանման խոշոր ծրագիր իրականացնողների համար  շահութահարկի դրույքաչափը կազմում է 5 տոկոսը առնվազն 40 մլրդ դրամ արտահանման դեպքում, 2 տոկոսը՝ առնվազն 50 մլրդ դրամ արտահանման դեպքում:
• Հայաստանի սահմանամերձ գոտիներում գործունեությունն ազատված է ԱԱՀ-ից և շահութահարկից:
• Տավուշի մարզի Դիլիջան համայնքում առնվազն 2 մլրդ դրամի ներդրմամբ ծրագրերի իրականացման շրջանակներում գործունեությունն ազատված է ԱԱՀ-ից և շահութահարկից:
• Հայաստանի ազատ տնտեսական գոտիներում գործունեություն իրականացնող բիզնեսներն ազատված են շահութահարկի, ավելացված արժեքի հարկի, գույքահարկի և մաքսատուրքի վճարման պարտավորություններից:

3. Հարկային արտոնությունները ինքնազբաղված անձ համար

Ինքնազբաղված անձ կարող է ճանաչվել ֆիզիկական անձ ու անհատ ձեռնարկատերեր հանդիսացող անձը (ՀՀ քաղաքացի, օտարերկրացի կամ քաղաքացիություն չունեցող անձ)՝ պայմանով, որ.

• բացառապես իրականացնում է օրենքով նախատեսված գործունեության տեսակներից որևէ մեկը.
• այն իրականացնում է ՀՀ-ում.
• այն իրականացնում է ինքնուրույնաբար (առանց աշխատող կամ ծառայություն մատուցող ներգրավելու).
• այն իրականացնում է մեկ մշտական վայրի միջոցով, բացառությամբ գործունեության այն տեսակների, որոնք իրենց բնույթով պայմանավորված չեն մշտական վայրով (օրինակ՝ հաճախորդների տներում ծառայությունների մատուցում).
• նրա հասույթը (չհաշված գործատուից ստացած աշխատավարձը) նախորդ օրացուցային տարում չի գերազանցում 9 միլիոն դրամը.
• նա չի հանդիսանում համատեղ գործունեության պայմանագրի կողմ։

Եթե ինքնազբաղված անձն ստացել է հարկերից ազատման արտոնագիր, ապա այդ գործունեության տեսակների մասով ազատվում է պետական բյուջե վճարվող հարկերից (եկամտային հարկ, ավելացված արժեքի հարկ և այլն):

4. Գործունեության տեսակները, որոնց համար սահմանված են հարկային արտոնություններ

Արտոնությունը տարածվում է բնակչության պատվերով կատարվող գործունեության հետևյալ տեսակների վրա՝

• կոշիկի և կաշվե գալանտերեայի և համանման այլ արտադրատեսակների արտադրություն, կոշիկի և կաշվե գալանտերեայի պարագաների արտադրություն, կոշիկի և կաշվե արտադրատեսակների նորոգում,
• հագուստի, գլխարկների, գորգերի և գորգագործական արտադրատեսակների, ոչ թանկարժեք զարդերի արտադրություն ու նորոգում,
• փայտյա իրերի պատրաստում, կահույքի և տան կահավորանքի նորոգում,
• համակարգչային ու կենցաղային տեխնիկայի նորոգում, ծրագրային սպասարկում,
• հեծանիվների և հաշմանդամների սայլակների արտադրություն, անձնական օգտագործման և կենցաղային այլ արտադրատեսակների նորոգում,
• տնտեսական և գեղազարդ խեցեգործական արտադրատեսակների, այլ ճենապակե և խեցեգործական արտադրատեսակների արտադրություն, թիթեղագործական գործունեություն,
• ժամացույցների, ժամանակաչափ սարքերի նորոգում, երաժշտական գործիքների նորոգում,
• մասնավոր տնային տնտեսություններում ծառայությունների մատուցում,
• նեղ մասնագիտական գիտելիքների ձեռքբերման այլ դասընթացներ, լեզուների ուսուցման, բարձրագույն և այլ հաստատություններ ընդունվելու համար նախապատրաստական դասընթացներ,
• պարերի, երգեցողության դասավանդում,
• կատարողական արվեստի բնագավառում գործունեություն, կատարողական արվեստի բնագավառում օժանդակ գործունեություն,
• ստեղծագործական գործունեություն, խնջույքավարների գործունեություն
• կրթական գործունեություն և արտադպրոցական դաստիարակություն մարմնամարզության և սպորտի բնագավառում,
• դարբնոցային գործունեություն,
• զբոսաշրջային տների միջոցով հյուրանոցային ծառայությունների մատուցում:

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

• Որպես կանոն, Դուք չպետք է գրանցվեք հարկային մարմիններում և ստանալ հարկ վճարողի վկայական։ Սակայն Ձեզանից կարող են պահանջվել գրանցվել, որպես անհատ ձեռնարներեց և ստանալ հարկ վճարողի վկայական, եթե Դուք զբաղվում եք ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, այսինքն՝ զբաղվում եք ապրանքների վաճառքով կամ ծառայությունների մատուցմամբ։ 
• Եթե Դուք անհատ ձեռնարներեց եք, ապա կարող եք հավակնել փոքր և միջին ձեռնարկությունների համար պարզեցված հարկման ձևերից մեկին (օրինակ՝ շրջանառության հարկ), որը փոխարինում է սովորական եկամտահարկին։
• Կարիք չկա ներկայացնել հարկային հայտարարագրեր, եթե միայն Դուք չեք ստացել այն եկամուտը, որը ենթակա է հարկման ՀՀ-ում և արդեն իսկ չի հարկվել կազմակերպության կողմից, որը վճարել է եկամուտը, օրինակ՝ Ձեր գործատուի, հաճախորդի կողմից։
• Հարկատեսակների և վճարների վերաբերյալ մանրամասն տեղեկություններ կարող եք ստանալ դիմելով ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտե (ք. Երևան, Մովսես Խորենացու 3, թեժ գծի հեռ.1-28; +374(60)544444; կայքէջ):