ՀՀ վարչապետ Ն. Փաշինյանը, ՌԴ նախագահ Վլ. Պուտինը, Ադրբեջանի նախագահ Ի. Ալիևը ստորագրեցին համատեղ հայատարարություն, որի 1-ին կետով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում ռազմական գործողությունները դադարեցվեցին։ Հայտարարությամբ նախատեսվեց Լեռնային Ղարաբաղի շփման գծի երկայնքով և Լաչինի միջանցքի երկայնքով Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորքերի տեղակայում. Մանրամասներ 

Ադրբեջանը Արցախում կիրառեց զանգվածային ոչնչացման, քիմիական տարրեր պարունակող միջազգային իրավունքով արգելված ֆոսֆորային զինատեսակ

Ժնևում տեղի ունեցավ Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը, որն անցկացվեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի մասնակցությամբ

ԱՄՆ միջնորդության ձեռք բերվեց հումանիտար հրադադարի համաձայնությունը, որը ուժի մեջ մտնելու պահից րոպեներ անց խախտվեց Ադրբեջանի կողմից

Պատերազմի 21-րդ օրը Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարները հանդիպման պատրաստակամություն են հայտնում

Հայատարարվում է հրդադարի 2-րդ փորձի մասին, որը տևում է ընդամենը մի քանի րոպե, քանի որ Ադրբեջանը մեկնաբանում է, որ հրդադարը միայն դիերի և ռազմագերիների փոխանակման նպատակ ունի և չի վերաբերում ռազմական գործողություններին

Ռուսաստանի, Հայասանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների համատեղ հանդիպումից հետո հումանիտար զինադադարի պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց, սակայն չպահպանվեց ադրբեջանական գնդակոծությունների հետևանքով

Ադրբեջանը սկսեց լայնածավալ պատերազմ ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով

Թուրքիան բացահայտորեն աջակցում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության նկրտումներին: Բաքվում և Նախիջևանում Թուրքիան և Ադրբեջանը համատեղ զորահավանքներ անցկացրին, որի պատրվակով Թուրքիան Ադրբեջան տեղափոխեց F-16 և այլ զինտեխնիկա:

Սահմանային շփոթմունքից հետո ադրբեջանական պարեկային մեքենան հատեց Հայաստանի հետ սահմանը Տավուշի կողմից, որի արդյունքում զոհվեցին 4 ադրբեջանցի սպաներ: Սահմանային թեժացումների արդյունքում մահացան 18 զինծառայողներ:

Իրավիճակը կրկին լարվեց սահմանին, որովհետև Ադրբեջանը հրթիռային հարվածներ հասցրեց հայկական պաշտպանական դիրքերին:

Ադրբեջանը սանձահարեց պատերազմ, որը 1994 թվականի ակտիվ մարտերից ի վեր ամենամեծն էր: 4 օր տևած մարտերի ընթացքում ադրբեջանական կողմից կիրառվեցին անօդաչու թռչող սարքեր և հրետանի: Երկու կողմերն ունեցան հարյուրավոր զոհեր: Ադրբեջանը նպատակ էր դրել վերահսկողություն ունենալ հարավային ուղղությամբ որոշ ռազմավարական դիրքերի նկատմամբ:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Վաշինգթոնում պետքարտուղար Ջոն Քերիի հետ հանդիպումից հետո հայտարարեց, որ լուծում հնարավոր է այն դեպքում, երբ հայկական ուժերը դուրս գան Ղարաբաղի տարածքից: Ժամեր անց Ադրբեջանը սկսեց հարձակումը:

Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները պատրաստակամություն հայտնեցին արագացնել հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ փոխըմբռման գործընթացը՝ հաշվի առնելով մինչև այդմ կատարված աշխատանքները:

Երկար ժամանակ նախապատրաստական ջանքերից հետո Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահները Կազանում կայացած հանդիպման արդյունքում արձանագրեցին, որ «փոխըմբռնում է ձեռք բերվել մի շարք հարցերի շուրջ»։ Հետագայում հայտնի դարձավ, որ Ալիևը հենց հանդիպման ընթացքում հայտարարել է, որ չի տալու իր համաձայնությունը կազանյան փաստաթղթին:

Օգտագործելով Հայաստանում նախագահական վիճահարույց ընտրություններից հետո տիրող իրավիճակը և մարտիմեկյան դեպքերը՝ Ադրբեջանը Ղարաբաղում լարեց իրավիճակը՝ Մարտակերտում սպանելով մի քանի հայ զինվորների:

Մադրիդում կայացած հանդիպումից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները հայտարարեցին, որ հակամարտության խաղաղ կարգավորման համար առաջարկվում է հիմնարար սկզբունքների շարք:

Բուդապեշտում ՆԱՏՕ-ի դասընթացների ընթացքում ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովը քնած ժամանակ կացնով սպանեց հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին՝ արժանանալով միջազգային դատապարտման և ավելի խորացնելով հայ և ադրբեջանցի հասարակությունների հակասությունները:

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համար ստեղծվեց եռակողմ ձևաչափ՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և Ֆրանսիայի մասնակցությամբ:

ԵԱՀԿ-ն Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ստեղծեց համանախագահություն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափով:

Ղրղզստանի մայրաքաղաք Բիշքեկում Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ղարաբաղի կողմից Ռուսաստանի միջնորդությամբ կնքվեց հրադադար՝ վերջ դնելով քառամյա պատերազմին:

Հայկական ուժերը վերահոսկողության տակ են վերցրին Ջաբրայիլը, Կուբաթլուի շրջանը և Ֆիզուլիի մի մասը:

Հայկական ուժերը վերահսկողության տակ վերցրին Լաչինը՝ միջանցք բացելով Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև:

Հայկական կողմը ազատագրեց Շուշին՝ վերահսկողության տակ վերցնելով ադրբեջանական «Գրադ» կայանը, որից հրթիռակոծվում էր Ստեփանակերտը:

Ադրբեջանական զորքերը մտան Մաղարա գյուղ և սպանեցին քառասուն խաղաղ բնակչի:

Ստեփանակերտի պաշարումը սկսվեց Աղդամից արձակված հրթիռակոծությունից հետո:

Համապետական հանրաքվեի արդյունքում՝ Հայաստանը հռչակեց իր անկախությունը:

Լեռնային Ղարաբաղն իրեն հռչակեց հանրապետություն:

Խորհրդային ներքին զորքերի աջակցությամբ ադրբեջանական ՕՄՕՆ-ը անձնագրային ստուգման քողի տակ սկսեց «Օղակ» օպերացիան՝ հայաթափելով և արտագաթման դրդելով Ղարաբաղի գյուղերի բնակչությանը:

Բաքվում հայերի նպատակադրված ջարդերը հանգեցրին բազմաթիվ զոհերի և արտագաղթի:

Խորհրդային Հայաստանի և ԼՂԻՄ խորհրդարանները հայտնեցին միավորման մասին:

Գերագույն խորհուրդը մերժեց հայկական կողմի միացման պահանջները:

ԼՂԻՄ խորհրդարանը Հայաստանին միացմանը կողմ քվեարկեց:

Խորհրդային Ադրբեջանը դեմ արտահայտվեց ԼՂԻՄ փոխադրմանը Խորհրդային Հայաստանի կազմ:

Խորհրդային Հայաստանի խորհրդարանը կողմ քվեարկեց ԼՂԻՄ միացմանը:

ԼՂԻՄ խորհրդարանը Հայաստանին միանալու որոշում ընդունեց:

Խորհրդային միության նախագահ Գորբաչովը մերժեց միավորման խնդրանքները:

Ադրբեջանի Սումգայիթ քաղաքում ադրբեջանական ամբոխի ձեռքով իրականացված ջարդերի հետևանքով տասնյակ հայեր մահացան և արտագաղթեցին:

Առաջին բախումը Արցախում՝ Ասկերանում:

ԼՂԻՄ ժողովրդական պատգամավորների խորհուրդը հանդես եկավ Խորհրդային Հայաստանին միանալու խնդրանքով:

Երևանում անցկացվեցին մասսայական ցույցեր՝ Ղարաբաղի միացման պահանջով:

Ստեփանակերտում առաջին խոշոր ցույցն ազդարարեց Ղարաբաղյան շարժման սկիզբը:

Խորհրդային Ադրբեջանը ստեղծեց Ղարաբաղի ինքնավար մարզը:

Կովկասյան բյուրոյի վերանայմամբ և տնտեսական կապերի պատճառաբանմամբ՝ մեծամասամբ հայ բնակչությամբ Ղարաբաղը փոխանցվեց Ադրբեջանի հսկողությանը:

Կովկասյան բյուրոյի նիստին վերահաստատվեց Ղարաբաղի՝ Հայաստանի մաս կազմելը:

Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Ադրբեջանը հադես եկավ հայտարարությամբ՝ Նախիջևանը, Զանգեզուրն ու Ղարաբաղը ճանաչելով Խորհրդային Հայաստանի մաս:

Ռուսական հեղափոխությունից հետո Հայաստանի և Ադրբեջանի հանրապետությունները հռչակեցին անկախություն: Ադրբեջանը փորձեց վերահսկել Ղարաբաղը, սակայն հաջողության չհասավ տեղի հայ բնակչության դիմադրության հետևանքով: